تارخچه بستنی:

احتمالاً آب میوه‌ سرد شده در بسیاری از کشورهای جهان از جمله چین از ۳۰۰۰ سال پیش شناخته شده است که می توان آن را به عنوان اولین بستنی ها دانست. طبق اطلاعات موجود، رومی‌های قدیم نیز از برف کوه‌ها برای سرد کردن آب میوه استفاده می‌کرده‌اند. از آن تاریخ تا قرن هیجدهم میلادی، مدارک زیادی در دست نیست، تا این که مارکوپولو سیاح مشهور ونیزی در بازگشت از سفر مشهورش به آسیا اطلاعاتی در زمینه‌ی ساخت شیرینی از شیر منجمد(احتمالاً نوعی بستنی میوه‌ای امروزی) را همراه خود از چین آورد.




این روش در ونیز مورد استفاده قرار گرفت و سپس در سرتاسر ایتالیا گسترش یافت. به تدریج کشورهای دیگر اروپایی نیز از این روش برای تهیه بستنی استفاده کردند.

● بستنی در ایران

در ایران، بستنی ابتدا به صورت سنتی و دستی با عنوان "بستنی زعفرانی" تهیه می‌شد. این بستنی درون ظرفی(بشکه ای) دو جداره درست می‌شد؛ به این صورت که درون جدار داخلی شیر، خامه، شکر، ثعلب و زعفران، و در جدار بیرونی یخ و نمک ریخته می‌شد؛ سپس بشکه را مرتبا تکان می‌دادند تا بستنی تهیه شود.

 تهیه بستنی در ایران متداول نبود و در قرن نوزدهم از اروپا به ایران انتقال یافت و متداول شد. در حقیقت از سفر سوم ناصرالدین‌شاه به اروپا، پلومبیر نام محلی ییلاقی در فرانسه است که بستنی خوشمزه‌ای در آنجا تهیه می‌شد و نام پلومبیر یعنی نوعی بستنی که با مخلفاتی همراه است از این شهر منشاء گرفته است.



می‌گویند در سال آخر سلطنت ناصرالدین شاه ساختن بستنی در ایران متداول شد و معروف‌ترین بستنی‌ فروش بعدی تهران یعنی ممدریش بستنی خامه‌دار مخصوصی تهیه می‌کرد که در تهران مردم استقبال زیادی از آن کردند.

این بستنی با "ثعلب" تهیه می‌شد. یخ و نمک را در بشکه‌ای ریخته داخل بشکه را شیر می‌ریختند و با وسایل مخصوص و تمهیدات زیاد و تکان دادن و چرخاندن ظرف از آن بستنی تهیه می‌کردند. بستنی‌فروشی‌های دوره‌گرد به زودی در تهران پیدا شدند که بستنی را در همان محفظه‌ها می‌گرداندند و با نان مخصوص عرضه می‌کردند.

اما بهتر است تا با فواید و همچنین مضرات این ماده خوشمزه نیز آشنا شویم.

بستنی هم مثل ماست قابلیت نگهداری باکتری‌های پروبیوتیک را دارد. این باکتری‌ها کپسول‌هایی با قطر بسیار نازک (سایز میکرو یا نانو) دارند و به اصلاح فلور میکروبی روده انسان و جلوگیری از رشد باکتری‌های بیماریزا در روده و ایجاد بیماری روده‌ای کمک می‌کنند. بستنی مواد مغذی با ارزشی مثل پروتئین، کلسیم، ویتامین‌ها، مواد معدنی و انرژی دارد، ولی به جای آن می‌شود ماست کم چربی یخ زده خورد که همه این مواد را داشته ولی چربی بسیار کمتری دارد.



البته این ماده دلنشین و خنک در کنار این فوایدی که دارد یک نیمه تلخ و تاریک نیز دارد که باید به آن هم اشاره کنیم و از مضرات آن نیز با خبر باشیم.

بسیاری از مردم تصور می‌کنند که بستنی می‌تواند به عنوان یک ماده لبنی مناسب مثلا جایگزین شیر یا ماست محسوب شود و حتی افراط در خوردن آن نیز ایرادی ندارد. این در حالی است که علاوه بر مقدار زیادی شیرین کننده‌های طبیعی یا شیمیایی، خوردن حتی یک قاشق بستنی مقدار زیادی چربی اشباع شده (حیوانی) وارد بدن می‌کند که اغلب به اندازه نیمی از کل چربی اشباعی است که در روز باید خورده شود، است.

مصرف چربی اشباع زیاد موجب چاقی، بیماری‌های قلبی-عروقی و دیگر بیماری‌های خطرناک مشابه می‌شود.

بستنی از جمله غذاهایی است که در برخی افراد موجب حمله میگرنی می‌شود. این غذاها بر روی آزاد شدن سروتونین و نوراپی نفرین اثر کرده و موجب انبساط یا انقباض عروق می‌شوند.

در ایران این روزها بستنی ها از حالت سنتی بسیار فاصله گرفته اند در حالی که بستنی ها سنتی نیز همچنان مشتریان بسیار زیادی دارند، شرکت های بزرگی مانند: میهن، دایتی، کاله و ... به تولید انواع بستنی صنعتی می پردازند.